Tạp chất trong kim cương là gì? 16 loại tạp chất kim cương

Kim cương tự nhiên, được hình thành sâu trong lòng đất dưới điều kiện nhiệt độ và áp suất cực cao, hiếm khi là carbon tinh khiết 100%. Tạp chất trong kim cương (thường được gọi là bao thể hoặc khuyết tật) là các vật liệu, khoáng chất, hoặc các khiếm khuyết cấu trúc bị mắc kẹt bên trong viên đá trong quá trình phát triển của nó, hoặc là dấu vết của các nguyên tố khác thay thế nguyên tử carbon. Những tạp chất này là dấu vân tay độc nhất vô nhị, ảnh hưởng đến độ trong suốt (Clarity) và đôi khi là màu sắc của kim cương. Chúng là yếu tố quan trọng mà các nhà ngọc học sử dụng để xác định nguồn gốc, tính xác thực và là một trong bốn tiêu chí định giá (4C) của viên kim cương.

Mục Lục

Khái niệm tạp chất trong kim cương

Tạp chất trong kim cương (hay còn gọi là Bao thể – Inclusions) là những vật liệu, khoáng chất lạ, hoặc các khuyết tật cấu trúc bị mắc kẹt bên trong viên kim cương trong suốt quá trình hình thành của nó.

Giải Thích Chi Tiết

Bản chất: Kim cương được hình thành từ carbon tinh khiết dưới áp suất và nhiệt độ cực cao sâu trong lòng đất. Tuy nhiên, quá trình này hiếm khi hoàn hảo. Trong khi mạng tinh thể carbon đang phát triển, nó có thể cuốn theo các nguyên tố, khoáng chất, hoặc các tinh thể kim cương nhỏ khác.

Vị trí: Tạp chất tồn tại bên trong viên đá, khác với các Vết tì (Blemishes) chỉ tồn tại trên bề mặt viên kim cương.

Ảnh hưởng: Tạp chất là yếu tố chính quyết định đến độ trong suốt (Clarity) của kim cương. Chúng là dấu vân tay độc nhất vô nhị của mỗi viên đá, được các nhà ngọc học sử dụng để:

Định danh: Phân biệt kim cương tự nhiên với kim cương nhân tạo hoặc vật liệu giả.
Đánh giá: Xác định cấp độ Clarity (ví dụ: Flawless, VVS, VS, SI, I) – một trong Bốn chữ C (4C) quan trọng.

Phân loại: Các tạp chất có thể là các tinh thể nhỏ (như Pinpoint, Crystal), vết nứt bên trong (Feather), hoặc các khu vực bị biến dạng cấu trúc (Cloud, Internal Graining).

Nói tóm lại, tạp chất là bất kỳ sự không hoàn hảo nào nằm bên trong kim cương, là bằng chứng vật lý cho lịch sử hình thành tự nhiên, và là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến giá trị của viên đá.

Nguyên nhân hình thành tạp chất trong kim cương là gì?

Tạp chất trong kim cương được hình thành chủ yếu qua hai cơ chế chính trong quá trình phát triển của viên đá:

1. Sự Kết Hợp Của Các Nguyên Tố Khác (Tạp chất Nguyên tố)

Đây là nguyên nhân tạo ra các tạp chất ảnh hưởng đến màu sắc và độ trong suốt của viên kim cương.

Thay thế Nguyên tử Carbon: Trong quá trình mạng tinh thể carbon đang kết tinh, các nguyên tử của các nguyên tố khác (gọi là nguyên tố vi lượng), chẳng hạn như Nitrogen (Nitơ), Boron (Bo), hoặc Silic (Silic), có thể vô tình bị mắc kẹt hoặc thay thế vị trí của nguyên tử carbon.

Ví dụ: Tạp chất Nitrogen là phổ biến nhất và gây ra màu vàng nhạt hoặc nâu cho kim cương (kim cương loại I). Tạp chất Boron tạo ra màu xanh dương hiếm gặp.

2. Mắc Kẹt Vật Chất Xung Quanh (Bao thể Khoáng vật và Chất lỏng)

Cơ chế này tạo ra các bao thể vật chất có thể nhìn thấy được.

Khoáng vật Bị Giam giữ: Khi kim cương lớn dần, nó có thể cuốn và bao bọc các tinh thể khoáng vật nhỏ khác có sẵn trong lớp phủ (mantle) của Trái Đất (nơi kim cương hình thành).

Ví dụ: Các khoáng chất như Olivine, Garnet, hoặc các tinh thể kim cương nhỏ khác có thể trở thành các bao thể Crystal bên trong viên đá chủ.

Môi trường Chất lỏng/Khí: Chất lỏng, khí, hoặc dung dịch muối cũng có thể bị giam giữ lại trong các khoang rỗng khi tinh thể carbon phát triển không hoàn hảo.
Tăng trưởng Không Đồng đều: Sự thay đổi áp suất và nhiệt độ đột ngột trong quá trình kết tinh kéo dài hàng tỷ năm có thể khiến cấu trúc tinh thể bị tăng trưởng không đồng đều, tạo ra các khuyết tật nội bộ như Cloud (Đám mây) hoặc Internal Graining (Đường vân nội bộ).

3. Hư Hại Cơ Học Sau Hình Thành

Một số tạp chất hình thành sau khi tinh thể kim cương đã hoàn tất, thường là do các tác động vật lý mạnh mẽ.

Vết nứt (Feather/Cleavage): Được hình thành do ứng suất hoặc va chạm trong quá trình kim cương được đưa lên bề mặt (qua ống núi lửa kimberlite) hoặc trong quá trình cắt gọt, mài dũa.
Vết mẻ (Chip/Cavity): Thường là kết quả của việc các bao thể khoáng vật nằm gần bề mặt bị rơi ra trong quá trình mài bóng, để lại một hốc nhỏ.

Tóm lại, tạp chất là bằng chứng cho thấy quá trình tự nhiên là không hoàn hảo và chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi môi trường cực kỳ khắc nghiệt nơi kim cương được sinh ra.

SỰ LIÊN QUAN GIỮA TẠP CHẤT (DIAMOND INCLUSIONS) VÀ ĐỘ TINH KHIẾT (CLARITY GRADE)

Độ tinh khiết (Clarity) là thước đo mức độ không có tạp chất bên trong (Inclusions) và tì vết bên ngoài (Blemishes) của một viên kim cương. Cấp độ tinh khiết càng cao, viên kim cương càng ít tạp chất và càng có giá trị.

Tạp Chất: Yếu Tố Quyết Định Độ Tinh Khiết

Theo tiêu chuẩn của GIA (Viện Ngọc học Hoa Kỳ), độ tinh khiết của kim cương được đánh giá dưới kính lúp có độ phóng đại 10x. Cấp độ tinh khiết được xác định dựa trên mức độ dễ thấy, và tính chất của các tạp chất hiện diện.

5 Yếu Tố Của Tạp Chất Ảnh Hưởng Đến Clarity Grade

Khi đánh giá tạp chất để xếp hạng Clarity, các chuyên gia ngọc học xem xét 5 yếu tố quan trọng sau:

1. Kích thước (Size): Tạp chất càng lớn thì ảnh hưởng đến Clarity càng nghiêm trọng và làm giảm cấp độ tinh khiết.

2. Số lượng (Number): Viên kim cương có càng nhiều tạp chất, cấp độ Clarity càng thấp.

3. Vị trí (Location):

Tạp chất nằm ngay dưới mặt bàn (Table facet) hoặc gần đỉnh đáy (Culet) sẽ dễ nhìn thấy và ảnh hưởng xấu hơn.
Tạp chất nằm ở vị trí ít nhìn thấy, gần đai (Girdle), sẽ ít ảnh hưởng hơn.

4. Loại tạp chất (Nature): Loại tạp chất cũng quan trọng. Ví dụ:

Feather (vết nứt) lớn có thể làm giảm độ bền của viên đá hơn là một vài tinh thể Pinpoint nhỏ (chấm kim).
Một cụm tạp chất Cloud (đám mây) dày đặc có thể làm giảm độ trong suốt và độ sáng bóng (Brilliance) tổng thể của kim cương.

5. Màu sắc và Độ nổi bật (Relief): Tạp chất có màu tương phản với màu kim cương (ví dụ: tinh thể đen trong kim cương trắng) sẽ dễ thấy hơn, gây ảnh hưởng xấu hơn đến cấp độ Clarity.

Thang Đo Clarity GIA và Mối Quan Hệ

Thang đo Clarity của GIA (từ FL đến I3) phản ánh mức độ dễ dàng hoặc khó khăn khi quan sát các tạp chất dưới độ phóng đại 10x:

Cấp Độ Clarity	Tên tiếng Anh	Mô tả Mức độ Tạp chất (Inclusions)
FL	Flawless	Hoàn toàn không có tạp chất và tì vết bên ngoài.
IF	Internally Flawless	Không có tạp chất bên trong, chỉ có tì vết bề mặt rất nhỏ.
VVS1, VVS2	Very, Very Slightly Included	Tạp chất cực kỳ khó nhìn thấy ngay cả đối với chuyên gia dưới 10x.
VS1, VS2	Very Slightly Included	Tạp chất khó nhìn thấy dưới 10x, được coi là nhỏ.
SI1, SI2	Slightly Included	Tạp chất dễ thấy dưới 10x, có thể nhìn thấy bằng mắt thường trong một số trường hợp.
I1, I2, I3	Included	Tạp chất rõ ràng dưới 10x, thường nhìn thấy bằng mắt thường và có thể ảnh hưởng đến độ bền hoặc độ sáng.

Tóm lại, tạp chất (inclusions) chính là yếu tố được đo lường để xác định cấp độ tinh khiết (Clarity Grade). Kim cương càng tinh khiết (Clarity cao) thì tạp chất bên trong càng ít, càng nhỏ và càng khó thấy.

SỰ KHÁC NHAU GIỮA TẠP CHẤT (DIAMOND INCLUSIONS) VÀ TỲ VẾT (BLEMISHES) CỦA KIM CƯƠNG LÀ GÌ?

Sự khác biệt cơ bản và quan trọng nhất giữa Tạp chất (Inclusions) và Tỳ vết (Blemishes) của kim cương nằm ở vị trí của chúng. Cả hai đều là những đặc điểm ảnh hưởng đến cấp độ Độ tinh khiết (Clarity Grade) của kim cương.

Dưới đây là bảng so sánh chi tiết:

Đặc Điểm	Tạp Chất (Inclusions) – Bao thể	Tỳ Vết (Blemishes) – Dấu vết bề mặt
Vị trí	Bên trong viên kim cương (nằm trong cấu trúc tinh thể).	Bên ngoài viên kim cương (chỉ nằm trên bề mặt).
Nguồn gốc	Tự nhiên – Hình thành trong quá trình kết tinh sâu trong lòng đất, trước khi viên kim cương được cắt gọt.	Sau hình thành – Thường hình thành trong quá trình cắt, mài giũa, đánh bóng hoặc do hao mòn khi sử dụng, va chạm.
Khả năng loại bỏ	Không thể loại bỏ mà không cần cắt lại viên đá (làm giảm trọng lượng đáng kể).	Có thể loại bỏ hoặc giảm thiểu bằng cách đánh bóng lại bề mặt (nếu không quá sâu).
Ảnh hưởng đến Độ bền	Tạp chất lớn, đặc biệt là vết nứt (Feather) nằm gần bề mặt, có thể làm giảm độ bền cấu trúc của viên đá.	Thường ít ảnh hưởng đến độ bền, trừ khi là các vết mẻ (Chip) lớn.
Ví dụ	Crystal (Tinh thể), Pinpoint (Chấm kim), Cloud (Đám mây), Feather (Vết nứt bên trong), Needle (Hình kim), Internal Graining (Đường vân nội bộ).	Scratch (Vết xước), Nick (Vết khía nhỏ), Abrasion (Mài mòn dọc cạnh), Polish Lines (Đường đánh bóng), Extra Facet (Mặt cắt bổ sung), Natural (Tự nhiên còn sót lại).
Màu sắc trên sơ đồ GIA	Thường được biểu thị bằng màu Đỏ (từ góc trên và góc dưới).	Thường được biểu thị bằng màu Xanh lá cây (chỉ trên bề mặt).

Tầm quan trọng của sự phân biệt:

1. Định giá: Cả Inclusions và Blemishes đều được tính vào việc xác định cấp độ Clarity, nhưng Inclusions thường có ảnh hưởng lớn hơn đến giá trị vì chúng là các đặc điểm bên trong vĩnh viễn và không thể dễ dàng loại bỏ.

2. Cấp độ cao nhất:

Cấp độ Flawless (FL): Không có cả Inclusions và Blemishes (hoàn hảo).
Cấp độ Internally Flawless (IF): Không có Inclusions (Tạp chất bên trong), nhưng có thể có Blemishes (Tỳ vết bề mặt) rất nhỏ.

Sự khác biệt này giúp người mua và chuyên gia ngọc học hiểu rõ nguồn gốc, tính chất và mức độ ảnh hưởng của từng khuyết điểm đối với vẻ đẹp và giá trị tổng thể của viên kim cương.

16 LOẠI TẠP CHẤT TRONG KIM CƯƠNG PHỔ BIỂN HIỆN NAY

Dạng Tinh Thể/Khoáng Vật Bị Giam Giữ

1. Crystal (Bao thể tinh thể): Tinh thể khoáng chất hoặc kim cương nhỏ bị bao bọc bên trong.

Là một khoáng chất dạng tinh thể nằm bên trong viên kim cương, có thể là tinh thể kim cương khác hoặc khoáng vật như garnet, spinel, zircon… với màu sắc và hình dạng khác nhau (trắng, đen, trong suốt…).

2 Needle (Vết hình kim): Một tinh thể rất mỏng, dài và nhọn.

Là một bao thể dạng tinh thể dài, mảnh, trông giống như một cây kim nhỏ khi quan sát ở độ phóng đại 10X. Needle thường không gây ảnh hưởng lớn nếu xuất hiện đơn lẻ và ít nổi bật.

3 Pinpoint (Chấm rất nhỏ): Một tinh thể siêu nhỏ, chỉ là một chấm.

Là tinh thể siêu nhỏ, nhìn như một chấm trắng hoặc đen nhỏ dưới kính 10X. Nếu Pinpoint xuất hiện một mình thì gần như không đáng kể, nhưng nếu tụ lại có thể tạo thành cloud (mây).

4 Cloud (Mây): Một cụm dày đặc gồm rất nhiều Pinpoint, tạo thành vùng mờ đục.

Là tập hợp của nhiều chấm nhỏ li ti (pinpoint) nằm sát nhau, quá nhỏ để phân biệt từng chấm riêng lẻ, nhưng khi kết hợp lại tạo thành vùng mờ đục như sương. Cloud có thể ảnh hưởng đến độ trong suốt nếu nằm gần mặt bàn hoặc xuất hiện với mật độ cao.

Dạng Khuyết Tật Cấu Trúc/Phát triển

5. Internal Graining (Vân bên trong): Các đường vân hoặc sự sai lệch trong cấu trúc tinh thể.

Là các đường, góc, hoặc đường cong xuất hiện trong viên kim cương khi quan sát dưới kính phóng đại 10X, do sự phát triển không đều trong cấu trúc tinh thể. Chúng có thể có màu trắng, màu sắc nhẹ, ánh phản chiếu, hoặc làm giảm độ trong suốt.

Là một tinh thể kim cương màu trắng hoặc trong suốt trồi lên bề mặt viên đá sau khi hoàn thiện cắt mài. knot có thể làm mất độ mịn bề mặt và ảnh hưởng đến chất lượng đánh bóng.

6. Grain Center (Hình kim tập trung): Sự tập trung của các sai lệch cấu trúc, thường tạo ra các đường vân.

Là vùng tập trung nhỏ của sự biến dạng trong cấu trúc tinh thể kim cương. Grain Center có thể có màu trắng hoặc đậm, và đôi khi trông giống như sợi chỉ hoặc chấm nhỏ dưới kính 10X.

7. Twinning Wisp (Song tinh): Sự kết hợp của nhiều Pinpoint, Crystal hoặc Cloud liên quan đến sự tăng trưởng tinh thể không đồng nhất (twinning).

Là chuỗi gồm các pinpoint, cloud hoặc crystal hình thành trong vùng song tinh của kim cương, nơi cấu trúc tinh thể bị xoắn hoặc biến dạng trong quá trình phát triển. Có hình dáng như sợi mảnh, dạng lượn sóng, thường thấy ở kim cương loại IIa hoặc có biến dạng cấu trúc.

Dạng Vết Nứt/Hư Hại

8. Feather (Vết nứt): Vết nứt hoặc vết tách nhỏ trông giống lông vũ.

Là thuật ngữ chung để chỉ một vết gãy trong kim cương. Vết này thường có màu trắng và hình dáng giống như lông vũ. Nếu kéo dài đến gần bề mặt hoặc lan rộng, feather có thể ảnh hưởng đến độ bền của viên đá.

9. Cleavage (Cát khai): Vết nứt thẳng, phẳng theo mặt phân cắt tự nhiên của kim cương.

Là một vết nứt phẳng theo mặt tinh thể yếu nhất của kim cương, có thể lan rộng nếu chịu lực, ảnh hưởng lớn đến độ bền. Đây là yếu tố rất quan trọng trong quá trình quy hoạch cắt mài vì sai hướng cát khai có thể làm nứt toàn bộ viên đá.

Dạng Hư Hại Bề Mặt Ăn Sâu Vào Trong

10. Bruise (Vết thâm): Vết tác động mạnh gây ra các vết nứt nhỏ hình chân chim dưới bề mặt.

Là tổn thương do va đập mạnh, gây nứt nhỏ dưới bề mặt kèm với các vi bao thể dạng feather li ti. Thường nằm gần facet edge (mép mặt giác) hoặc gần đai. Có thể ảnh hưởng đến độ bền nếu không phát hiện và xử lý đúng cách.

11. Cavity (Lỗ lỏng): Lỗ hổng hình thành khi một tạp chất rơi ra trong quá trình đánh bóng.

Là lỗ trống lớn trên bề mặt viên đá, thường do bao thể bị gỡ bỏ trong quá trình đánh bóng hoặc kiểm soát chất lượng. Có thể dễ thấy bằng mắt thường nếu nằm gần mặt bàn (table). Dễ bám bụi hoặc dầu, làm ảnh hưởng đến vẻ ngoài.

12. Chip (Vết sứt mẻ): Một chỗ hở nhỏ, nông trên bề mặt.

Một mảnh nhỏ bị vỡ ra từ cạnh hoặc góc viên kim cương, thường do va đập. Không ảnh hưởng đến cấu trúc sâu nhưng làm mất đi độ hoàn hảo và giảm giá trị thẩm mỹ.

13. Knot (Đốt nhỏ): Một tinh thể bao thể nhô lên trên bề mặt.

Dạng Sót Lại Tự Nhiên & Xử Lý

14. Bearding (Râu cạnh): Các sợi nhỏ, mỏng kéo dài vào bên trong từ đai (Girdle), do quá trình mài thô.

Là các sợi hoặc vết nhỏ li ti giống như “râu” mọc từ girdle (đai) vào bên trong viên kim cương. Thường xuất hiện do quá trình cắt hoặc mài quá mạnh, đặc biệt là khi cắt theo phương cleavage. Nếu dày đặc, bearding có thể tạo thành vùng mờ quanh đai.

15. Indented Natural (Vết thiên nhiên lõm): Một phần của bề mặt thô ban đầu còn sót lại, tạo vết lõm.

16. Laser Drill-hole (Cải thiện độ tinh khiết bằng laser): Đường ống nhỏ được tạo ra để cải thiện độ tinh khiết bằng cách loại bỏ tạp chất.

Là một đường hầm rất nhỏ tiếp xúc với bề mặt, được tạo ra bằng tia laser nhằm loại bỏ bao thể bên trong viên kim cương. Đây là dấu hiệu nhận biết kim cương đã qua xử lý cải thiện độ tinh khiết.

TẠP CHẤT ẢNH HƯỞNG ĐẾN GIÁ TRỊ KIM CƯƠNG NHƯ THẾ NÀO?

Tạp chất có vai trò quyết định đến giá trị của kim cương vì chúng là yếu tố cốt lõi xác định tiêu chí Độ tinh khiết (Clarity), một trong Bốn chữ C (4Cs) cơ bản trong việc định giá.

Tạp chất ảnh hưởng đến giá trị của kim cương theo ba khía cạnh chính: Giá tiền, Vẻ ngoài và Độ bền cấu trúc.

Ảnh Hưởng Của Tạp Chất Đến Giá Trị Kim Cương

1. Giảm Giá (Yếu tố Giá tiền)

Mối quan hệ giữa Tạp chất và Giá tiền là nghịch đảo: Tạp chất càng nhiều và càng rõ ràng thì giá trị càng giảm.

Cấp Độ Clarity: Cấp độ tinh khiết được xác định bởi tạp chất là yếu tố định giá lớn thứ hai, chỉ sau trọng lượng carat.

Kim cương cấp độ Flawless (FL) hoặc Internally Flawless (IF) (hầu như không có tạp chất) có giá trị cao nhất vì sự hiếm có của chúng.
Kim cương cấp độ Slightly Included (SI) hoặc Included (I) (có tạp chất dễ thấy) có giá trị thấp hơn đáng kể vì chúng phổ biến hơn.

Chi Phí Sản Xuất: Tạp chất làm phức tạp quá trình cắt gọt. Thợ cắt phải làm việc cẩn thận để loại bỏ hoặc ẩn tạp chất ở các vị trí ít nhìn thấy, điều này có thể dẫn đến việc mất nhiều trọng lượng carat hơn, từ đó làm tăng chi phí và ảnh hưởng đến giá cuối cùng.

2. Giảm Vẻ Đẹp và Độ Sáng (Yếu tố Vẻ ngoài)

Mục đích chính của việc cắt kim cương là tối đa hóa sự tán sắc ánh sáng. Tạp chất có thể can thiệp vào quá trình này.

Cản trở Ánh sáng (Brilliance): Các tạp chất lớn, đặc biệt là các cụm Cloud (Mây) dày đặc hoặc các tinh thể tối màu nằm ngay dưới mặt bàn (Table facet), có thể ngăn ánh sáng đi vào và phản xạ ra ngoài. Điều này làm cho kim cương trông mờ đục, thiếu lấp lánh (dull) và giảm độ sáng (Brilliance).
Hiển thị: Các tạp chất có màu sắc (ví dụ: tinh thể carbon đen) hoặc kích thước lớn sẽ dễ dàng được nhìn thấy bằng mắt thường (thường ở cấp độ SI2 và I1 trở xuống), làm giảm tính thẩm mỹ của viên đá.

3. Ảnh Hưởng Đến Độ Bền (Yếu tố Cấu trúc)

Một số loại tạp chất có thể tạo ra điểm yếu cấu trúc:

Vết nứt (Feather): Nếu một vết nứt (Feather) lớn, sâu, hoặc nằm gần đai (Girdle) hoặc góc nhọn, nó có thể làm tăng nguy cơ kim cương bị sứt mẻ hoặc nứt vỡ thêm khi bị va đập hoặc chịu áp lực khi gắn vào trang sức.
Vị trí quan trọng: Tạp chất nằm ở vị trí chịu lực (ví dụ: xung quanh đai kim cương) sẽ bị đánh giá nghiêm trọng hơn.

Sự Ảnh Hưởng Của 5 Tiêu Chí Đánh Giá Tạp Chất

Khi một tạp chất được phát hiện, giá trị kim cương bị ảnh hưởng tùy thuộc vào 5 tiêu chí đã đề cập:

Tiêu Chí Tạp Chất	Mức Độ Ảnh Hưởng
Kích thước	Lớn hơn = Giá trị giảm mạnh hơn
Số lượng	Nhiều hơn = Giá trị giảm mạnh hơn
Vị trí	Dưới mặt bàn hoặc gần cạnh = Giá trị giảm mạnh hơn
Bản chất	Vết nứt (Feather) lớn hoặc Cloud dày đặc = Giá trị giảm mạnh hơn
Độ tương phản	Màu tối trong kim cương trắng = Giá trị giảm mạnh hơn

Tóm lại, tạp chất càng ít, càng nhỏ, càng mờ nhạt và nằm ở vị trí khó thấy thì cấp độ Clarity càng cao và giá trị kim cương càng lớn.

TẠP CHẤT ĐƯỢC THỂ HIỆN Ở ĐÂU TRÊN GIẤY CHỨNG NHẬN KIM CƯƠNG GIA?

Các Khu Vực Thể Hiện Tạp Chất Trên Giấy Chứng Nhận GIA

1. Mục Độ Tinh Khiết (Clarity Grade)

Đây là nơi hiển thị cấp độ tổng thể của kim cương, được xác định trực tiếp dựa trên sự hiện diện của tạp chất (Inclusions) và tì vết (Blemishes).

Vị trí: Ngay dưới phần trọng lượng carat (Carat Weight).
Giá trị: Cấp độ tinh khiết được ghi rõ (ví dụ: VVS1, VS2, SI1). Cấp độ này phản ánh mức độ dễ thấy của các tạp chất dưới độ phóng đại 10x.

2. Sơ Đồ Tỷ Lệ (Clarity Plot)

Đây là phần quan trọng nhất, nơi hiển thị chính xác vị trí và loại tạp chất. Sơ đồ này là “bản đồ” độc nhất của viên kim cương, được vẽ thủ công bởi các nhà ngọc học của GIA.

Mục đích: Giúp người mua đối chiếu viên kim cương thực tế với chứng nhận.
Vị trí: Thường ở phía bên trái hoặc trung tâm của báo cáo.

Cách thể hiện:

Sơ đồ hiển thị hai góc nhìn của viên kim cương: mặt bàn (Table view) và mặt đáy (Pavilion view).
Các tạp chất (Inclusions) bên trong được ký hiệu bằng màu Đỏ và/hoặc Đen.
Các tỳ vết (Blemishes) trên bề mặt được ký hiệu bằng màu Xanh lá cây.
Mỗi loại tạp chất được đánh dấu bằng một biểu tượng cụ thể (ví dụ: hình tam giác cho Crystal, đường gạch cho Needle, hình tròn mây cho Cloud).

3. Chú Thích Đặc Điểm (Comments & Key to Symbols)

Phần này cung cấp danh sách giải thích các ký hiệu và thông tin bổ sung.

Key to Symbols (Chú giải Ký hiệu): Liệt kê các loại tạp chất được tìm thấy trong viên kim cương và ký hiệu tương ứng của chúng.

Ví dụ: Crystal, Feather, Pinpoint, Cloud.

Comments (Bình luận): Cung cấp các thông tin bổ sung không được thể hiện trên sơ đồ, chẳng hạn như chất lượng đánh bóng (Polish) và độ đối xứng (Symmetry) hoặc việc đã qua xử lý laser (Laser Drill Hole).

Tóm lại, sơ đồ Clarity Plot chính là nơi bạn có thể thấy rõ tạp chất nằm ở đâu trong viên kim cương, và Clarity Grade là kết quả tổng hợp của những tạp chất đó

1. Các Loại Tạp Chất Trong Kim Cương Cần Tránh Khi Mua

Đây là những tạp chất có nguy cơ cao làm giảm chất lượng thẩm mỹ, độ bền hoặc giá trị của viên kim cương, đặc biệt khi chúng lớn, sẫm màu, hoặc nằm ở trung tâm (dưới mặt bàn):

Feather (Vết nứt): Cần tránh nếu vết nứt sâu, lớn hoặc nằm gần mép ngoài (girdle), vì nó có thể làm giảm độ bền cấu trúc và dễ dẫn đến sứt mẻ.
Cavity (Lỗ lỏng): Tạo ra một hốc trên bề mặt, dễ bám bụi bẩn và dầu, làm mất đi sự trong suốt và lấp lánh tại vị trí đó.
Chip (Mẻ): Thường xuất hiện ở rìa hoặc góc, làm hỏng hình dạng và tính đối xứng của viên đá.
Crystal (Tinh thể màu): Đặc biệt là tinh thể đen (black crystal), rất dễ nhìn thấy bằng mắt thường, gây mất thẩm mỹ nghiêm trọng.
Cloud (Mây dày đặc): Nếu Cloud quá lớn hoặc lan rộng, nó sẽ làm cho kim cương trông mờ đục, thiếu ánh lửa và độ sáng.
Knot (Đốt nhỏ trồi lên): Ảnh hưởng xấu đến quá trình đánh bóng và làm gồ ghề bề mặt.
Twinning Wisp (Song tinh): Khi rõ ràng và lan rộng, có thể làm nhiễu ánh sáng, đặc biệt với các hình dạng cắt phức tạp (fancy shapes).
Laser Drill-hole (Lỗ khoan Laser): Mặc dù giúp loại bỏ tạp chất, đây là dấu hiệu của xử lý, làm giảm giá trị kim cương tự nhiên và có thể ảnh hưởng đến độ bền lâu dài.

2. Cách Soi Tạp Chất Trong Kim Cương

Để đảm bảo chất lượng, bạn cần kiểm tra kim cương bằng quy trình chuẩn:

A. Chuẩn Bị Dụng Cụ

Kính lúp 10X (tiêu chuẩn GIA): Bắt buộc.
Đèn chiếu sáng

B. Tiến Hành Soi Đúng Chuẩn

1. Ổn định: Giữ kính lúp gần mắt (khoảng 1 inch) và không di chuyển lúp. Đưa viên kim cương lại gần lúp. Giữ hai tay chạm nhau để tránh rung lắc.

2. Xoay viên kim cương để soi đủ các góc:

Từ trên (Face-up): Tìm tạp chất nằm ngay dưới mặt bàn.
Từ bên cạnh (Girdle view): Phát hiện các vết nứt (Feather), đường vân (Grain lines) hoặc lỗ hổng (Cavity).
Từ đáy (Pavilion): Tìm các bao thể chìm sâu hoặc Twinning Wisp.

C. Quan Sát Kỹ Lưỡng

Xác định Loại, Số lượng, Kích thước, Màu sắc của tạp chất.
Đặc biệt quan sát Vị trí: Trung tâm hay rìa viên đá.

3. Một Số Câu Hỏi Liên Quan

Câu Hỏi	Trả Lời
Kim cương nhân tạo có tạp chất không?	Có. Tạp chất thường là kim loại (từ quá trình HPHT) hoặc các dấu hiệu tăng trưởng nhân tạo (vân phát sáng, hình que).
Tạp chất trong kim cương có ảnh hưởng đến độ lấp lánh không?	Có, nếu chúng lớn, sẫm màu hoặc nằm dưới mặt bàn (đặc biệt là Cloud hoặc Crystal đen), chúng sẽ chặn sự phản chiếu ánh sáng, làm giảm độ lấp lánh.
Có phải tất cả kim cương đều có tạp chất không?	Hầu hết là có, vì chúng được hình thành tự nhiên. Chỉ những viên Flawless (FL) hoặc Internally Flawless (IF) cực kỳ hiếm mới không có tạp chất bên trong khi soi dưới 10X.
Tạp chất có mất đi hay nhiều hơn theo thời gian không?	Không. Tạp chất là cấu trúc tinh thể cố định. Chúng không thay đổi. Tuy nhiên, va đập bên ngoài có thể gây ra thêm tỳ vết (Blemishes) như Chip hoặc Scratch.